کتاب زمانه شیاد اثر لیلین هلمن

ليلين هلمن نویسنده کتاب حاضر در این اثر پرده از خفقان دوره مک کارتيسم (50-1954) بر می دارد و آن را در چارچوب زندگي مشترک خودش و دشيل همت نویسنده معروف امریکایی روایت می کند. فضاي دهشت باري که اين دو نويسنده در آن دم می زنند و آنچه بر سرشان می آيد، سرنوشت محتوم بسياری ديگر از روشنفکران آن روزگار و دست اندرکاران هاليوود است. ليلين هلمن را در 1952، نه کميته سنا، که کميته ای از مجلس نمايندگان، مشهور به کميته جنگ سرد، احضار کرد؛ کميته ای که به گفته گری ويلز سابقه آن به 1947 بازمی گردد و ريچارد نيکسون از اعضای آن است.

آين رندِ نويسنده، در مقام کارشناس و شاهد در اين کميته حاضر مي شود و درباره ايراد فيلم سرود روسيه می گويد: روس ها در اين فيلم در حال لبخند زدن هستند و وقتی از او می پرسند که آيا روس ها ديگر در روسيه لبخند نمی زنند، پاسخ می دهد: «نه واقعا آن جوری. نه، اگر لبخند بزنند به طور خصوصی و تصادفی است. حتما اجتماعی نيست. در تاييد نظام حکومتی لبخند نمی زنند.» بعدها، در دوره مک کارتيسم، ليلين هلمن در برابر همين کميته سياست ديگری در پيش گرفت. ليلين هلمن که هيچ گاه رسما به عضويت حزب کمونيست درنيامد، تصميم گرفت در برابر کميته تنها درباره خودش شهادت بدهد و سوالات کميته را درباره افراد ديگر، «دوست يا غريبه» بی پاسخ بگذارد.

او در نامه ای خطاب به رييس کميته مجلس نمايندگان در امور فعاليت های غيرآمريکايی نوشت:
«… صدمه زدن به اشخاص بی گناهی که سال ها پيش می شناختم شان، به قصد نجات خودم، از نظرم کاری غيرانسانی، شرم آور و ننگين است.» دشيل همت هم که عضو حزب کمونيست و از اعضای فعال کنگره حقوق مدنی نيويورک بود، در 1951، از دادن اسامی چهار عضو کمونيست ديگر اين کميته اجتناب کرد و شش ماه در زندان به سر برد.

فهرست سياه سناتور مک کارتی، که همواره در جيبش ماند، نه اسامی فهرست، که همه آمريکايی ها را ضدآمريکايی و نشان دار کرد. حالانام هر آمريکايی می توانست در فهرست رو نشده باشد و همين وحشت، شهروند آمريکايی را وامي داشت تا براي خروج از اين فهرست، در حافظه يا مثلاکشوي ميزش، فهرست سياه مخفي ديگري تدارک ببيند تا در موقع لزوم در کنگره آن را رو کند. کار سناتور مک کارتي باز توليد فهرست سياه، به همدستي مردم بود. در چنين فضايي، اصل دوم قانون اساسي آمريکا، آزادي بيان، به سادگي به محاق رفت و اصل استثنا جايگزين آن شد. به نظر کارل اشميت قانون، نوشته اي است همچون ساير نوشته ها و تنها تفاوت آن با ديگر نوشته ها، نيروي نظامي و زور پشت آن است.

هر قانون اساسی بايد اصلي داشته باشد خلاف متن قانون که اين اصل وضعيت استثنايي نام دارد. در چنين شرايطي، بين دولت و ملت، اصلی غيرقانونی، مطابق با قانون، قرار مي گيرد و عالی ترين شکل آن حکومت نظامی است. قانون، بدن پشمينه و نرينه دولت را می پوشاند و اصل استثنا قدرت عريان دولت را نمايان می کند. می توان گفت در دوره مک کارتيسم فهرست سياه همان اصل استثنایی قانون است که بين دولت و ملت حکمفرماست.